Sau giai đoạn vênh cao so với giá vàng thế giới, thị trường vàng Việt Nam được cho là đang bước vào giai đoạn ít biến động hơn, cùng với việc khoảng cách giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới dần được rút ngắn.
Cụ thể, vào giữa tháng 4/2025, chỉ trong vòng 2 ngày, chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới đã tăng vọt từ 4% lên tới 8 – 11%. Mức chênh cao này kéo dài cho đến cuối tháng 5/2025. Tuy nhiên, thời gian gần đây, khoảng cách giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới đã bắt đầu thu hẹp. So với mức chênh 11 – 14 triệu đồng/lượng hồi cuối tháng 5/2025, giá vàng trong nước hiện chỉ cao hơn giá vàng thế giới 9,5 triệu đồng/lượng (tính đến ngày 19/6/2025).
Biến động giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới.
Một phần nguyên nhân đến từ biến động của giá vàng thế giới, vốn là “tham chiếu” chính cho giá vàng trong nước. Tuy nhiên, chuyên gia của VDSC cho biết, yếu tố quan trọng hơn là nhờ những đề xuất mang tính chiến lược và trọng tâm về “thiết lập lại” thị trường vàng trong thời gian gần đây.
Trong nhóm giải pháp được đề xuất gần đây, nhiều kiến nghị được cho là có ảnh hưởng lớn đến thị trường và doanh nghiệp có thể kể đến như xóa bỏ thế độc quyền Nhà nước về thương hiệu vàng miếng một cách có kiểm soát, có thể cấp phép cho doanh nghiệp tham gia sản xuất; mở rộng quyền nhập khẩu có kiểm soát; đưa Việt Nam thành trung tâm chế tác xuất khẩu vàng trang sức chất lượng cao; phát triển các kênh đầu tư thay thế hấp dẫn để huy động vàng từ trong dân; duy trì ổn định kinh tế vĩ mô nhằm giúp người dân tăng niềm tin vào đồng tiền Việt Nam và sớm xây dựng hệ thống thông tin, dữ liệu về vàng,...
“Động thái gần đây của Nhà nước về kiểm soát chặt chẽ hơn để đảm bảo được sự ổn định về chất, về lượng và về giá. Một số đề xuất chính sách đang được kỳ vọng sẽ có tác động tích cực đến thị trường vàng nói chung và ngành sản xuất bán lẻ trang sức nói riêng. Việc ‘hiện thực hóa’ các đề xuất nêu trên là cần thiết với mục tiêu lâu dài là bình ổn thị trường, thu hẹp chênh lệch giá vàng trong nước - thế giới, giảm tình trạng đầu cơ thông qua cơ chế thị trường minh bạch”, chuyên gia VDSC nhận định.
Bên cạnh những đề xuất mang tính cải cách như xóa bỏ độc quyền vàng miếng, mở cửa nhập khẩu vàng trở lại, đề xuất thúc đẩy các kênh đầu tư thay thế cũng là đề xuất đáng chú ý và nhận được sự quan tâm của nhiều người.
Theo chuyên gia VDSC, đề xuất này giúp làm “dịu” dòng tiền chảy vào vàng, đồng thời định hướng người tiêu dùng chuyển sang các sản phẩm có giá trị sử dụng thực tiễn hơn.
Thực tế, những tháng gần đây, dòng tiền đầu cơ vào vàng không mạnh như trước, mà bắt đầu phân bổ thêm vào các kênh đầu tư truyền thống khác, đặc biệt là gửi tiết kiệm. Theo số liệu mới nhất của NHNN, tính đến cuối quý I/2025, tổng tiền gửi của khách hàng tại hệ thống ngân hàng đạt gần 14,99 triệu tỷ đồng, tăng 1,75%. Đáng chú ý, tiền gửi cư dân tăng mạnh 5,73%, đạt gần 7,47 triệu tỷ đồng.
Tuy nhiên, chuyên gia VDSC lưu ý rằng “nút thắt” liên quan đến vàng vẫn còn tồn tại và vẫn cần thời gian để “gỡ”. Bởi trong suốt nhiều năm qua, quan điểm phổ biến của người dân Việt Nam là coi vàng như một kênh tích trữ tài sản an toàn, ít rủi ro mất giá hơn so với các kênh đầu tư khác. Đây cũng là lý do dẫn đến xu hướng mua vào nhiều hơn bán ra, bất chấp những biến động dữ dội trên thị trường vàng ở nhiều thời điểm.
“Câu hỏi cốt lõi ở đây vẫn luôn là niềm tin của người dân có thể thay đổi được không, quan điểm tích sản bằng vàng có thay đổi được không? Và nếu có, thì sẽ thay đổi như thế nào”, chuyên gia VDSC nhận định.
Việc tìm ra đáp án cho các câu hỏi trên sẽ quyết định tính hiệu quả của kế hoạch huy động vàng trong dân đưa vào lưu thông. Cơ chế thực hiện cụ thể các chiến lược nêu trên vẫn đang được bản thảo đề phù hợp với bối cảnh thị trường hiện tại, và cần được cân nhắc toàn diện do vàng là sản phẩm hàng hóa rất đặt biệt trong nền văn hóa - kinh tế - tiêu dùng của Việt Nam.
