Bộ Tài chính vừa công bố dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị quyết số 198/2025 của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân và đang tổ chức lấy ý kiến góp ý rộng rãi từ các bộ ngành, hiệp hội, doanh nghiệp cũng như người dân. Trọng tâm của dự thảo lần này là chính sách miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân nhằm khuyến khích khu vực kinh tế tư nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo và doanh nghiệp nhỏ và vừa, phát triển mạnh mẽ và bền vững hơn trong giai đoạn mới.
Theo dự thảo, những đối tượng được hưởng ưu đãi gồm doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, các tổ chức trung gian có chức năng hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo được công nhận bởi cơ quan có thẩm quyền, cùng với công ty quản lý quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo. Các đơn vị này nếu có thu nhập từ hoạt động khởi nghiệp sáng tạo hoặc đổi mới sáng tạo sẽ được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 2 năm đầu và tiếp tục được giảm 50% số thuế phải nộp trong 4 năm kế tiếp. Đây được xem là một bước đi quan trọng nhằm tạo thêm dư địa tài chính cho các doanh nghiệp khởi nghiệp, vốn thường gặp khó khăn về dòng tiền và chi phí đầu tư giai đoạn ban đầu.
Không chỉ dừng lại ở doanh nghiệp, chính sách còn mở rộng tới các chuyên gia và nhà khoa học làm việc trong lĩnh vực khởi nghiệp sáng tạo. Những cá nhân này, khi có thu nhập từ tiền lương hoặc tiền công tại các doanh nghiệp khởi nghiệp, trung tâm nghiên cứu phát triển, trung tâm đổi mới sáng tạo hoặc tổ chức trung gian hỗ trợ khởi nghiệp cũng sẽ được áp dụng cơ chế miễn thuế hai năm và giảm một nửa trong bốn năm tiếp theo. Đây là điểm mới mang tính khuyến khích nguồn nhân lực chất lượng cao tham gia vào hoạt động đổi mới sáng tạo, qua đó tạo ra giá trị lan tỏa cho toàn bộ hệ sinh thái.
Ngoài ra, dự thảo cũng đề cập đến chính sách miễn thuế đối với các khoản thu nhập từ hoạt động chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp, quyền góp vốn hay quyền mua cổ phần, phần vốn góp tại doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Điều này nhằm thúc đẩy các hoạt động đầu tư mạo hiểm, tạo động lực cho dòng vốn chảy mạnh vào khu vực khởi nghiệp. Tuy nhiên, cơ quan soạn thảo nêu rõ, trường hợp chuyển nhượng cổ phần của công ty đại chúng theo Luật Chứng khoán thì sẽ không được miễn thuế, nhằm bảo đảm sự bình đẳng và tránh lợi dụng chính sách.
Một điểm đáng chú ý khác là chính sách dành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Theo đó, các doanh nghiệp này sẽ được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong vòng 3 năm liên tục kể từ khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu. Quy định này được kỳ vọng sẽ hỗ trợ đáng kể cho các doanh nghiệp mới thành lập, giúp họ có thêm nguồn lực tái đầu tư, củng cố nền tảng hoạt động trong những năm đầu còn nhiều khó khăn.
Dự thảo cũng thiết kế cơ chế linh hoạt để doanh nghiệp có thể lựa chọn ưu đãi có lợi nhất nếu cùng lúc được hưởng nhiều loại miễn giảm thuế khác nhau. Nếu được thông qua, chính sách ưu đãi sẽ được áp dụng ổn định trong suốt thời gian miễn giảm, không thay đổi giữa chừng. Đối với các doanh nghiệp trong kỳ tính thuế đầu tiên mà thời gian hoạt động dưới 12 tháng, dự thảo cho phép họ chọn áp dụng miễn giảm ngay từ kỳ đầu hoặc đăng ký với cơ quan thuế để chuyển sang kỳ tiếp theo, tránh gây thiệt thòi cho doanh nghiệp trong giai đoạn khởi động.
Việc Bộ Tài chính đưa ra dự thảo này cho thấy nỗ lực cụ thể trong việc hiện thực hóa tinh thần của Nghị quyết 198/2025, vốn được Quốc hội thông qua nhằm tạo lập môi trường thuận lợi và bình đẳng hơn cho khu vực kinh tế tư nhân – động lực quan trọng của nền kinh tế. Các chính sách ưu đãi thuế lần này không chỉ hướng tới mục tiêu hỗ trợ trực tiếp về tài chính, mà còn kỳ vọng góp phần hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo năng động, thu hút thêm vốn đầu tư và nguồn nhân lực chất lượng cao.
Trong bối cảnh doanh nghiệp tư nhân ngày càng đóng góp lớn vào tăng trưởng GDP và tạo việc làm, việc triển khai hiệu quả các chính sách miễn giảm thuế sẽ góp phần tạo đòn bẩy quan trọng, thúc đẩy khu vực này phát triển nhanh, bền vững và đóng vai trò xứng đáng trong quá trình phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.
